Çekya'da Üniversite Eğitimi

Çekya İle İlgili Ayrıntılı Bilgiler

Yönetim Şekli: Üniter Parlementer Cumhuriyet

Başkenti: Prag

Nüfusu: 10,65 milyon

Yüz Ölçümü: 78.866 km²

İdari Bölümleri: 14 il

Para Birimi: Çek korunası (CZK)

Resmi Dil: Çekçe

Telefon Kodu: +420

Türkiye İle Uzaklığı: Ortalama 2 saat

Popüler Şehirleri: Prag, Brno, Ostrava, Pilsen, Olomuts, Liberec

Günümüzde üniter bir devlet yapısında olan ve 14 ilin bulunduğu Çekya’nın kurucu halkı olan Çeklerin ataları, 5. yüzyılda Orta Avrupa’ya göç etmiş olan Slavlardır. Çekler, 9. yüzyılda Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu’nun en önemli parçalarından biri olan Bohemya’yı kurmuşlar; ancak 16. yüzyıldan itibaren Habsburgların yönetimi altına giren Bohemya, daha sonra sırasıyla Avusturya İmparatorluğu’nun ve Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir.

Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun 1. Dünya Savaşı sonunda yıkılmasıyla Slovakya, Bohemya, Moravya, Silezya ve Karpat Rutenya birleşerek 1918 yılında Çekoslovakya adında bir ülke kurmuşlardır. 1948 yılında yönetimin komünistlerin eline geçmesiyle 41 yıl “Doğu Bloku”nda yer alan Çekoslovakya, 1989 yılında “Kadife Devrim” adı verilen kansız bir devrimle komünizme veda ettikten kısa bir süre sonra, 1993 yılında, barışçıl bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak ikiye ayrılmıştır.

12 Mart 1999 tarihinde NATO'ya, 1 Mayıs 2004 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katılan ve 21 Aralık 2007 tarihinde “Shengen” olarak adlandırılan Avrupa vize birliğine dahil edilen Çek Cumhuriyeti, kurmuş olduğu barışçıl ilişkilerle uluslararası toplumun saygın bir üyesi olarak varlığını ve gelişimini sürdürmektedir.

3 Temmuz 2016 tarihinde yürürlüğe giren bir kararla adını “Çekya” olarak değiştiren ülke, devletin resmi adı olarak hala “Çek Cumhuriyeti” adını kullanmaktadır.

 Lokasyon: Bir Orta Avrupa ülkesi olan ve denize kıyısı olmayan Çekya kuzeyde Polonya, batı ve kuzeybatıda Almanya, güneyde Avusturya ve doğuda Slovakya ile komşudur.

 Ekonomi: Guardian tarafından Avrupa’nın en gelişmiş ekonomilerinden biri olarak tanımlanan ve ihracat odaklı bir sosyal piyasa ekonomisinin egemen olduğu Çekya’da ekonominin % 60’lık kısmını hizmet sektörü, %37.5'lik kısmını endüstri ve %2.5'luk kısmını tarım sektörü oluşturmaktadır.

AR-GE, ICT, yazılım, nanoteknoloji ve biyoteknoloji alanlarında önemli yatırımları bulunan Çekya; endüstride elektronik, otomotiv, makine, çelik, ulaşım ekipmanları, kimya ve ilaç sektörlerinde güçlüdür. Tarımsal üretimdeki en önemli ürünleri ise tahıllar, bitkisel yağlar ve şerbetçiotudur.

Toplam 350 milyar ABD doları dolayında GSYİH, 20 bin ABD doları dolayında kişi başına düşen gelir, % 2 enflasyon ve % 1,9 işsizlik oranı ile oldukça müreffeh bir Avrupa ülkesi olan Çekya; OECD verilerine göre yoksulluk bakımından Danimarka’dan sonra 2. en düşük orana sahip ülke olmasının yanı sıra “Ekonomik Özgürlük Endeksi”nde Norveç’in ardından ve “Küresel Yenilikçilik Endeksi”nde de Avusturya’nın ardından 24. sırada yer almaktadır.

İnsani gelişmişlik düzeyinin oldukça yüksek olduğu ve her yıl % 5’e yakın ekonomik büyüme ile Avrupa’nın en hızlı gelişen ekonomilerinden biri olan Çekya’nın 140 milyar ABD doları dolayındaki ihracatının en önemli ortakları sırasıyla Almanya, Slovakya, Polonya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya ve Avusturya iken 125 milyar ABD doları dolayındaki ithalatının en  önemli ortakları ise sırasıyla Almanya, Polonya, Çin, Slovakya, Hollanda ve İtalya’dır.   

İklim ve Coğrafi Özellikler: Batı bölgeleri “Bohemya” ve doğu bölgeleri “Moravya” olarak adlandırılan Çekya’nın coğrafi özellikleri de bu iki bölgede farklılık göstermektedir. Batı bölgesi olan Bohemya yüksek olmayan dağlar ile çevrili nehirler, ovalar ve platolarla kaplıyken doğu bölgesi olan Moravya ise oldukça dağlık ve ormanlıktır.

Topraklarının % 30’u ormanlarla kaplı olduğundan orman bakımından oldukça zengin bir ülke olan Çekya’nın en yüksek noktası 1.603 m doruk yüksekliği ile “Krkonose Dağları”dır. Ülkenin en önemli akarsuları ise Vltava, Elbe, Ohre, Oder, Tuna ve Morava nehirleridir.

Denize kıyısı olmayan bir Orta Avrupa ülkesi olduğundan kışların sert ve soğuk geçtiği tipik karasal iklim özelliklerinin egemen olduğu Çekya’da ovalardaki iklim biraz daha yumuşaktır. Kış boyunca sıcaklığın sıfırın altında olduğu Çekya’da yazları ılıman bir hava görülür.

Slovakya’da Yemek Kültürü:

Tipik bir Avrupa ülkesi olan Çekya’da yemekler daha çok Avrupa damak tadına hitap ettiği gibi Prag gibi büyük şehirlerde dünya mutfaklarını sunan lokantalarda farklı lezzetleri deneyimleyebilme olanağı da bulunmaktadır.

Türk mutfağında olduğu gibi öğlen ve akşam yemeklerinde çorba bulunmasına çok önem verilen Çekya’nın en çok tercih edilen çorbası patates ağırlıklı ve karışık bol sebzeli bir çorba olan “bramboracka”dır.

Et ağırlıklı bir yemek kültürünün bulunduğu Çekya’da geyik, tavşan, ördek gibi av hayvanlarının etleriyle yapılan yemekler çok meşhurdur. Türk mutfağında olduğu gibi her öğünde mutlaka ekmeğin bulunduğu Çek mutfağında bugün en yaygın olan yemekler; geleneksel Bohemya tabağı (kızartılmış ördek, domuz eti, füme et, domuz sosis, lahana ve patates), kızarmış ördek, domuz biftek, sarımsak soslu ve kremalı Bohemya tabağı (ekşi  sarımsak sosu ve krema sos ile servis edilen ev yapımı sosis ve domuz sırt eti), tavşan, kaz bacağı, domuz bacağı ve domuz kaburgadır.

Şekerli hamurun pişirilip dışının tarçın, badem/fındık parçalarıyla kaplandıktan sonra içinin isteğe göre çeşitli krema ve meyvelerle doldurulduğu ve rulo biçiminde olan “trdelník”, Çek mutfağının en sevilen ve kokusunun her yerden duyulabildiği en yaygın tatlısıdır.

Bunun dışında Çek donutu olarak da bilinen vdolky, geleneksel çek keki bábovka, marmelat ya da krema dolgulu olan koláče ile genellikle haşhaş dolgulu olan ve buchta adı verilen tatlılar ülkedeki en yaygın tatlı çeşitlerinden bazılarıdır.

“Pilsener” tarzı biranın anavatanı olan Çekya’da en yaygın içecek türü biradır. Hatta bazı restoranlar kendi ürettikleri biraları servis etmektedirler. Biradan sonra en yaygın olan içecek ise “becherovka” adı verilen tarçınlı bir likördür.

Çekya’daki lokantalarda genellikle hesabın % 10’u bahşiş olarak bırakılır. Bu oran genellikle hesaba eklenmektedir; ancak gelen fişte “bahşiş dahil değildir” ibaresi varsa ortalama % 10 bahşiş bırakmanız uygun olacaktır. 

Çekya Resmi Tatil Günleri (2020)

Yeni Yıl: 1 Ocak

Good Friday: 10 Nisan

Paskalya: 13 Nisan

Emek ve Dayanışma Günü: 1 Mayıs

Kurtuluş Günü: 8 Mayıs

Aziz Constantin ve Aziz Methodious Günü: 6 Temmuz

Aziz Wenceslav Günü: 28 Eylül

Bağımsızlık Günü: 28 Ekim

Kadife Devrim: 17 Kasım

Noel Arefesi: 24 Aralık

Noel: 25, 26 Aralık