Litvanya'da Üniversite Eğitimi

Litvanya'da Üniversite ve Yüksek Lisans Eğitimi Hakkında Bilgiler

1387 yılından beri resmi eğitim kurumlarının faaliyette bulunduğu köklü bir eğitim geçmişine sahip olmasının yanında 2004 yılındaAvrupa Birliği’ne üye olmasıyla eğitimin her alanında önemli atılımlar gerçekleştiren, % 53,3’ü üniversite mezunu olan 30 – 34 yaş arası nüfusuyla bu alanda Avrupa lideri olan ve % 95,5’inin en az 2 dil bildiği eğitimli nüfusuyla öne çıkan Litvanya’da uluslararası bağlantılara sahip  modern bir eğitim altyapısı bulunmaktadır.Günümüzde Litvanya eğitim sistemi entelektüel donanımı yüksek, çağın gereklerine ve gelecek beklentilerine ayak uydurabilecek, sahip olduğu yüksek nitelikler ile küresel çapta söz sahibi olabilecek bireyler yetiştirmeyi odak noktasına alan yaklaşımıyla eğitimin her alanında yükselen bir eğri yakalamıştır.

Okul öncesi eğitimin kamuya ve özel sektöre ait kreşler, çocuk yuvaları ve anaokullarında gerçekleştirildiği Litvanya’da 1 – 6 yaş arası çocukları kapsayan bu eğitim dönemi zorunlu değildir.

7 – 16 yaş arasındaki nüfusu kapsayan ve zorunlu olan ilköğretim, temel eğitim ve ortaöğretim büyük oranda devlet okullarında verilmektedir. Ancak ülkede farklı kurumların ve özel kuruluşların açmış olduğu özel okullar da bulunmaktadır.

Zorunlu eğitimin ilk aşaması olan ilköğretim 4 yıldır ve bu dönemde öğrencinin başarısı katı bir not sistemiyle değil, bireysel olarak gösterdiği gelişime göre değerlendirilir.

Zorunlu eğitimin ikinci aşaması olan temel eğitim 5 – 9.sınıfların arasını kapsamaktadır. Öğrencilerin ders notlarının yanı sıra gerçekleştirdiği projeler, kişisel ve sosyal gelişimde çok önemli bir yeri olan sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere olan katılımı, problem çözme becerilerinin gelişimi gibi birçok kıstas ile başarının ölçüldüğü bu eğitim döneminde öğrencilere İngilizce başta olmak üzere en az 1 yabancı dilin öğretilmesi amaçlanır.

Temel eğitimin sonunda bir bitirme sınavı yapılır ve bu sınavdan başarılı olan öğrencilere “temel eğitim sertifikası” verilir.

Temel eğitim sonunda yapılan sınavda gösterilen başarı ve öğrencinin yeterliliklerine göre akademik eğitim veren ya da meslek eğitimi veren liselere devam eden öğrenciler 10 – 12 sınıflar arasındaki lise eğitimlerini 2 yabancı dili öğrenmiş olarak tamamlarlar.

Litvanya üniversiteleri öğrenci seçiminde lise diploma notunu ve eğitim almak istedikleri alanla ilgili ders başarılarını göz önüne almaktadırlar.

Üniversite Eğitimi

1999 yılında Avrupa’daki yükseköğretim kurumlarının gelişimi ve standardizasyonu için gerçekleştirilen “Bologna Konferansı”nda başlatılan “Bologna Süreci”nin kurucu ülkelerinden biri olan Litvanya’da üniversite eğitimi genel olarak devlet üniversiteleri tarafından gerçekleştirilse de az da olsa farklı ülkelere ait özel kuruluşların açtığı üniversiteler de bulunmaktadır.

Bir dönem Orta Çağ Avrupa’sının en geniş sınırlara sahip devletlerinden biri olan, bugün de varlığını sürdüren ve Avrupa’nın en iyi üniversiteleri arasında gösterilen ilk üniversitenin başkent Vilnius’ta 1579yılında kurulduğu Litvanya’da köklü bir akademik gelenek bulunmaktadır.

Günümüzde ise QS World University Rankings, Times Higher Education World University Rankings, ARWU World University Rankings gibi bütün dünyada saygınlığı olan akademik sıralamalarda Vilnius Üniversitesi, Vilnius Gediminas Teknik Üniversitesi, Kaunas Teknoloji Üniversitesi  gibi dünyadaki en iyi 500 ve 1.000 üniversite arasında gösterilen üniversitelere ev sahipliği yapan Litvanya;  üniversite eğitiminde ortaya koymuş olduğu başarıların yanında  mühendislik ve mimarlık alanlarındaAvrupa’daki en iyi 100 üniversiteden biri, işletme ve yönetim çalışmaları alanlarında da en iyi 150 üniversiteden biri olarak gösterilen Vilnius Gediminas Teknik Üniversitesi gibi özellikle mühendislik, ekonomi ve sağlık alanlarında Avrupa’nın en iyi üniversiteleri arasında gösterilen eğitim kurumlarına ev sahipliği  yapmasıyla da dikkatleri üzerine çekmektedir.

Köklü ve nitelikli üniversitelere ev sahipliği yapmasının yanı sıra Avrupa Birliği üyesi ve “Schengen” ülkelerinden biri olmasıyla da uluslararası öğrencilere birçok avantaj sağlayan Litvanya’yı başta Avrupa ülkelerinden gelen öğrenciler olmak üzere her geçen yıl artan sayıda uluslararası öğrenci, öğrenci değişimi yoluyla ya da tam zamanlı olarak  eğitim görmek amacıyla tercih etmektedir.

Eğitim dilinin Litvanca olduğu Litvanya üniversitelerinde her bölümde İngilizce eğitim alma olanağı da bulunmaktadır. IELTS, TOEFL, PTE gibi uluslararası geçerliği olan İngilizce yeterlik sınavlarından alınan sonuçların geçerli olduğu Litvanya’da bazı üniversiteler aday öğrencilerin İngilizce yeterliklerini kendi uyguladıkları bir sınav ve görüşme ile de ölçebilmektedir. Litvanca eğitim almak isteyen ya da İngilizce yeterliği istenen düzeyde olmayan öğrenciler, üniversiteler tarafından verilen hazırlık eğitimlerine katılabilmektedirler.

Hazırlık Eğitimi

Litvanya’da İngilizce ya da Litvanca hazırlık eğitimi temel olarak 2 döneme ayrılmış 1 akademik yılı kapsamaktadır. Ancak yoğunlaştırılmış ders programlarıyla daha kısa süreleri kapayan hazırlık eğitimi seçenekleri de bulunmaktadır.

Hazırlık eğitimleri sonucunda uygulanan sınavlarda en az B2düzeyinde başarı sağlayabilen öğrenciler Litvanya üniversitelerinin lisans ve yüksek lisans programlarında eğitim görmeye başlayabilmektedirler.

Lisans Eğitimi

Litvanya üniversitelerinde eğitim almak isteyen öğrencilerin ülkemizde uygulanan TYT ve AYT sınavlarında yüksek başarı gösterme zorunluluğu bulunmamaktadır. Türkiye’deki lise türlerinin herhangi birinden mezun olan yada mezun olabilecek durumda olan tüm öğrenciler Litvanya’daki istedikleri üniversitenin diledikleri bölümüne başvurabilme hakkına sahiptirler. Ancak dünyanın en iyi üniversiteleri sıralamalarında ilk 1.000 üniversite arasında gösterilen üniversiteler, kabul edecekleri öğrencilerin lise diploma notlarını ve eğitim görmek istedikleri alanla ilgili derslerdeki başarılarını göz önüne almanın yanında ülkemizde uygulanan üniversiteye giriş sınavlarında lisans eğitimi alabilmek için geçilmesi gereken puan barajını geçmelerini de beklemektedir. Yani üniversitelerin bazıları siz değerli öğrencilerimizden TYT sınavında baraj puan sınırını geçmenizi ve/veya AYT sınavına girip minimum düzeyde başarı da göstermiş olmanızı isteyebilmektedir.

Litvanya’da temel olarak lisans eğitimi 3 yıl, yüksek lisans eğitimi ise 1,5 yıl sürmekle birlikte tıp, diş hekimliği, eczacılık gibi bölümlerde ve bazı mühendislik bölümlerinde 4, 5 ya da 6 yıl sürmektedir.

Litvanya üniversiteleri öğrencilerine Avrupa ülkelerinde geçerliği olan “Europass Mavi Diploma” verdiklerinden bu diplomaya sahip olan öğrenciler, mesleklerini Avrupa ülkelerinde yapabilme ve yüksek lisans eğitimlerini Avrupa üniversitelerinde alarak akademik kariyerlerine bu üniversitelerde devam edebilme olanağına kavuşmaktadırlar.  

Uluslararası akademik sıralamalarda ülkemizin en gözde üniversitelerinden İTÜ, ODTÜ, Boğaziçi Üniversitesi gibi üniversitelerden daha üst sıralarda bulunan üniversitelerde, herhangi bir merkezi sınava girmeden, oldukça ekonomik koşullarda ve dünya standartlarında üst düzey bir üniversite eğitimi alma olanağı sunan Litvanya üniversiteleri, ülkemizden diplomasının tüm dünyada geçerliği olan yurt dışındaki üniversitelerde nitelikli bir üniversite eğitimini ekonomik koşullarda alıp kendilerini bir dünya vatandaşı olarak yetiştirmek ve mesleki ya da akademik kariyerlerini uluslararası alanda sürdürmek isteyen öğrenciler için oldukça cazip bir seçenektir.

Litvanya'da Yüksek Lisans Eğitimi

Litvanya üniversitelerinde yüksek lisans eğitimi temel olarak 1,5 yıl sürmektedir. Akademik düzeyi yüksek olan ve uluslararası bir eğitim ortamının bulunduğu Litvanya üniversitelerinde yüksek lisans eğitimi tüm dünyada olduğu gibi ders ve tez dönemlerinden oluşur. Derslerden başarılı olan öğrencilere bir danışman öğretim üyesi atanır. Öğrenciler, danışmanın gözetiminde bir yüksek lisans tezi hazırlarlar ve hazırladıkları tezi ilgili enstitüye sunarlar. Hazırladıkları tez enstitünün atadığı kurul tarafından onaylanan öğrenciler, yüksek lisans diploması almaya hak kazanırlar.

Litvanya üniversitelerinde yüksek lisans eğitimi alabilmek için ülkemizde uygulanan ALES sınavına girme zorunluluğu yoktur. Ülkemizdeki herhangi bir üniversiteden lisans diploması olan öğrenciler, ders başarılarına göre Litvanya’daki üniversitelerin istedikleri alandaki yüksek lisans programlarına başvurabilmektedirler.

Yüksek Lisans eğitiminin Litvanca ya da İngilizce olarak alınabildiği Litvanya’da yüksek lisans öğrencilerine yönelik İngilizce veLitvanca hazırlık eğitimleri bulunmaktadır.

Avrupa’nın en iyi üniversiteleri arasında gösterilen üniversitelerde herhangi bir merkezi sınava girmeden üst düzey bir akademik eğitim alarak mesleki ya da akademik kariyerlerini Avrupa’da sürdürmek isteyen öğrenciler için Litvanya seçeneği eğitim kalitesinin yanında uygun ekonomik koşullarıyla da öne çıkmaktadır.

YÖK Denkliği

Litvanya, Avrupa Birliği üyesi ve “Bologna Sözleşmesi”ne taraf olan ülkelerden biri olduğundan Litvanya üniversitelerinden alınan diplomalar dünya genelinde yüksek bir tanınırlığa sahip olduğu gibi YÖK tarafından da tanınmaktadır. Bu nedenle uluslararası sıralamalarda dünya üniversiteleri arasında ilk 1.000’de yer alan bir Litvanya üniversitesinden mezun olan öğrenciler diplomalarına doğrudan denklik alabilmektedirler.

Dünyadaki ilk 1.000 üniversite arasında yer almayan bir Litvanya  üniversitesinden alınan diplomaya denklik verilebilmesi için ise öğrencilerin AYT sınavı sonucunda tıp eğitimi için ilk 40.000, hukuk eğitimi için ilk 150.000, mimarlık eğitimi için ilk200.000, mühendislik  eğitimi için de ilk240.000 öğrenci arasında yer almaları gerekmektedir. Sözü geçen alanlar dışındaki bölümlerde okuyacak öğrencilerin diplomalarına denklik alabilmeleri için ise TYT veya AYT’den Türkiye’de o bölümü okuyabilmek için almaları gereken en düşük puan ne kadarsa en az o kadar puan almaları gerekmektedir.