Orbis Edu | Rusya'da Üniversite Eğitimi

Paylaş

Rusya'da Üniversite Eğitimi

Yarısından fazlasının üniversite mezunu olduğu nüfusuyla ve % 99,6 okuma – yazma oranıyla “Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü” tarafından dünyanın en eğitimli ülkesi olarak gösterilen Rusya’da genel eğitim ve mesleki eğitim olmak üzere temel olarak 2 eğitim evresi bulunmaktadır.

Genel eğitimin amacı öğrencilerin duygusal, fiziksel ve ahlaki gelişiminin temellerini atmanın yanında entelektüel, sosyal ve kültürel yönlerinin gelişmesini sağlamaktır.

Bölgelere göre bazı değişiklikler gösterebilmekle birlikte genel eğitim okul öncesi dönem olarak adlandırabileceğimiz dönemi kapsayan ve 4 yıl süren “ilk genel eğitim”, 5 yıl süren “temel genel eğitim” ve 2 veya 3 yıl süren “ikinci genel eğitim” süreçlerinden oluşmaktadır.

Temel amacı nitelikli insan gücü yetiştirmek olan mesleki eğitim ise üniversite düzeyinde olmayan yükseköğretim, lisans düzeyinde yükseköğretim ve lisansüstü düzeyde yükseköğretim olmak üzere 3 farklı düzeyde verilmektedir.

Ortaöğretim dönemindeki başarı düzeylerine göre üniversite düzeyinde olmayan mesleki eğitim programlarına devam eden öğrenciler akademik bir unvan kazanmazlar. Bu eğitim programlarından mezun olan öğrenciler meslekleri ile ilgili işlerde çalışabildikleri gibi üniversite eğitimlerine de devam edebilirler.

Çoğunluğu devlet üniversitesi olmak üzere 1.000’in üzerinde üniversite düzeyinde yükseköğretim kurumunun bulunduğu Rusya Federasyonu’nda 1687 yılında kurulan ilk üniversiteden bu yana dünya çapında birçok düşünce ve bilim insanı yetiştirmiş güçlü bir yükseköğretim geleneği bulunmaktadır.

Doğa bilimleri, mühendislik, tıp, sosyal bilimler gibi alanlarda tarih boyunca Nobel ödülleri başta olmak üzere birçok saygın ödülü almaya hak kazanmış yüzlerce seçkin bilim insanını ve düşünürü yetiştiren Rusya üniversitelerinden birçoğu günümüzde de dünya sıralamalarında ilk 1.00 üniversite arasında yer alarak oldukça saygın konumlarda bulunmaktadır.

Geniş bir program seçeneği sunan “üniversiteler”, sanatın veya bilimin belirli bir alanında araştırma ve uygulamalı odaklı eğitim veren “akademiler” ile belirli alanlarda üst düzey uzmanlık eğitimi veren “enstitüler” olmak üzere 3 çeşit temel yükseköğretim kurumunun bulunduğu Rusya’da 4 farklı yükseköğretim düzeyi bulunmaktadır. İki yıllık eğitim veren bölümleri tamamlayan öğrenciler “intermediate” diploma, 4 yıllık eğitimi tamamlayan öğrenciler “bakalavr” diploması, 5 ya da 6 yıllık eğitimi tamamlayan öğrenciler “specialist” diploma, yüksek lisans eğitimini tamamlayan öğrenciler de “magistr” diploması almaya hak kazanırlar.

İngilizce, Fransızca ve Almanca eğitim veren bölümler de bulunmakla birlikte eğitim dilinin temel olarak Rusça olduğu Rusya üniversitelerinde eğitim yılı eylül ayının ilk haftasında başlamaktadır. Ülkemizde ve dünyadaki birçok ülkeden farklı olarak Rusya’daki üniversitelerde 1 ders saati 90 dakika olduğundan ders saati sayılarının az olması öğrencileri yanıltmamalıdır.

Yabancı öğrenciler için sınırlı sayıda kontenjan ayıran ve başvuru sürecini kısa tutan Rusya üniversitelerine ön başvuruların nisan ayında yapılması, resmi işlemlerin sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi açısından önemlidir.

Rusya'da Hazırlık Eğitimi

Rusya’da üniversite eğitimi almak isteyen öğrencilerin öncelikle Rusya’daki üniversitelerin hazırlık bölümlerinde Rusça eğitimi almaları gerekmektedir. Rus üniversitelerindeki hazırlık eğitimi eylül, ekim veya kasım ayında başlamakta ve ortalama 10 ay süren eğitim boyunca öğrenciler günde 4 -5 ders saati dil eğitimi görmektedirler. Hazırlık bölümlerindeki dil eğitimi kalabalık sınıflarda değil, 5 – 10 kişilik küçük sınıflarda gerçekleştirilmektedir. Öğrenciler hazırlık eğitimlerinin birinci döneminde lisans düzeyinde okumak istedikleri bölümü üniversitelerine bildirirler ve hazırlık eğitiminin ikinci döneminde seçtikleri bölüme yönelik dersler de eğitim programlarına eklenir.

Hazırlık eğitiminin sonunda gerçekleştirilen yeterlik sınavında başarılı olan öğrenciler, alacakları yeterlik belgesi ile lisans eğitimlerine kendi üniversitelerinde devam edebilecekleri gibi Rusya’daki diledikleri üniversitenin diledikleri bölümüne başvuru yapma hakkına da sahip olurlar.

Rusya'da Lisans Eğitimi

Rusya’daki üniversitelerde lisans eğitimi görmek isteyen öğrencilerin Türkiye’deki TYT ve AYT sınavlarına girme zorunluluğu yoktur. Türüne bakılmaksızın herhangi bir liseden diploma almaya hak kazanmış tüm öğrenciler Rusya’daki üniversitelerin diledikleri bölümüne başvuruda bulunabilirler.

Rusya üniversitelerinde eğitimin ilk dönemi eylül – ocak, ikinci dönemi ise şubat – haziran dönemlerini kapsamaktadır. Lisans eğitiminin ülkemizde olduğu gibi 4 yıl sürdüğü Rusya’da uzmanlık eğitimi ile eczacılık, dişçilik ve klinik psikoloji bölümlerindeki eğitim 5 yıl, tıp eğitimi ise 6 yıl sürmektedir.

Her eğitim döneminin sonunda gördükleri derslerden sınava giren öğrenciler 5 puan üzerinden değerlendirilirler. Öğrencilerin başarılı sayılabilmeleri için en az 3 puan almaları gerekmektedir.

Rusya'da Yüksek Lisans Eğitimi

Bir lisans diplomasına sahip bütün öğrenciler, başkaca bir sınava girmeksizin Rusya’daki üniversitelerin yüksek lisans programlarına başvurabilirler; ancak Rusça eğitim veren programlarda eğitim görmek isteyen öğrencilerin öncelikle 1 yıl Rusça hazırlık eğitimi almaları gerekmektedir.

Ülkemizde olduğu gibi 2 yıl süren yüksek lisans eğitiminde öğrenciler ilk yıl alanlarıyla ilgili dersler görürler. Ders dönemini başarıyla tamamlayan öğrenciler, alanlarıyla ilgili bir tez hazırlarlar. İlgili kurul tarafından tezi onaylanan öğrenciler yüksek lisans diploması almaya hak kazanırlar.

Oldukça güçlü akademik altyapısı, öğrenci başına düşen öğretim üyesi sayısı ve disiplinli eğitimi ile öne çıkan Rusya’da alınacak yüksek lisans eğitimi, birçok ülkedeki doktora (PhD) eğitimi düzeyindedir. Rusya’daki üniversitelerden alınan yüksek lisans diplomaları uluslararası akademik kurumlar ile iş dünyasında yüksek bir tanınırlığa ve saygınlığa sahip olduğundan bu diplomaya sahip olan öğrenciler gerek akademik kariyerleri gerekse de mesleki kariyerleri açısından dünya genelinde birçok seçkin olanağa sahip olmaktadırlar.

Rusya’da yüksek lisans eğitiminin diğer önemli bir avantajı da ikinci bir yabancı dil öğrenebilme olanağı sunmasıdır. İngilizce eğitim veren bir yüksek lisans programında eğitim gören öğrenciler eğer isterlerse Rusça öğrenerek akademide ve iş yaşamında kendilerine önemli avantajlar sağlayacak bir dili akıcı bir biçimde öğrenmiş olurlar.

Rusya'da YÖK Denkliği

Rusya Federasyonu, “Bologna Sözleşmesi”ne taraf olan ülkelerden biri olduğundan Rusya Üniversiteleri YÖK tarafından tanınmaktadır. Bu nedenle uluslararası sıralamalarda dünya üniversiteleri arasında ilk 1.000’de yer alan bir Rusya üniversitesinden mezun olan öğrenciler diplomalarına doğrudan denklik alabilirler.

Dünyadaki ilk 1.000 üniversite arasında yer almayan bir üniversiteden alınan diplomaya denklik verilebilmesi için ise öğrencilerin AYT sınavı sonucunda tıp eğitimi için ilk 40.000, hukuk eğitimi için ilk 150.000, mimarlık eğitimi için ilk 200.000, mühendislik eğitimi için de ilk 240.000 öğrenci arasında olmaları gerekmektedir. Söz konusu alanlar dışındaki bölümlerde okuyacak öğrencilerin ise TYT veya AYT’den Türkiye’de o bölümü okuyabilmek için almaları gereken en az puan kadar puan almaları gerekmektedir.