Amerika'da Yüksek Lisans Eğitimi

Amerika'da Master | Amerika'da Doktora Eğitimi

Amerika Birleşik Devletleri'nde "Graduate Study" olarak adlandırılan yüksek lisans eğitimi genellikle 2 yıl sürmektedir. Yüksek lisans programlarından mezun olabilmek için genellikle bir yüksek lisans tezi hazırlamak gerekmektedir. Ancak az da olsa bazı yüksek lisans programları 2 yıllık eğitimin sonunda gerçekleştirilen bir bitirme sınavı ile de yüksek lisans diploması vermektedir.

Amerika'da Yüksek Lisans Programları

Amerika Birleşik Devletleri'nde yüksek lisans programları alanlarına göre temel olarak şöyle adlandırılır: Sosyal bilimlerdeki alanlar için Master of Arts (MA), fen ve mühendislik alanları için Master of Science (MS). Ancak, bazı yüksek lisans dereceleri alanlarına göre Master of Fine Arts (MFA), Master of Business Administration (MBA) gibi adlar da alır.

İki alanda birden eğitim verilen yüksek lisans programlarına "Joint Degree" veya "Dual Degree Programs" adları verilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nde Professional Science Masters (PSM) olarak adlandırılan matematik, fizik, kimya gibi bilim dallarında uzmanlaşmak isteyen öğrencilerin PSM programlarında eğitim görmeleri kariyerleri açısından daha doğru bir tercih olacaktır. Türkiye'den ve dünyadaki birçok ülkeden farklı olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde hukuk, tıp, veterinerlik, diş hekimliği, eczacılık gibi alanlarda eğitim görmek isteyen öğrenciler daha önce 3 veya 4 yıllık bir üniversite eğitimi görmüş olmalıdırlar. Bu eğitimlerinin ardından okumak istedikleri bölümlerin açtıkları kabul sınavlarına girip başarılı olan öğrenciler söz konusu alanlarda eğitim görme hakkını elde ederler. Söz konusu şartlara rağmen bu alanlardaki eğitimlerini Türkiye'de tamamlayan öğrencilerin Amerika Birleşik Devletleri'nde lisansüstü eğitim görme hakları bulunmaktadır. Türkiye'deki tıp fakültelerinden mezun olan öğrenciler de USMLE (United States Medical Licensing Examination) adı verilen tıpta uzmanlık sınavına girip başarılı oldukları takdirde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hastanelerde "Recidency" adı verilen programa dahil olabilirler.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yüksek lisans programlarına başvurabilmek için bir lisans diplomasına sahip olmak gerekir. Başvurulacak programın lisans döneminde alınan eğitimle doğrudan veya dolaylı bir ilişkisi olmasına dikkat edilmelidir. Lisans ortalaması 4 üzerinden en az 3 olan öğrencilerin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yüksek lisans programlarına kabul edilme şansı daha yüksektir. Ancak daha düşük ortalamalarla mezun olan öğrencileri kabul eden yüksek lisans programları da vardır. Aday öğrenciler, lisans derecelerini mezun oldukları okuldan alacakları transkript belgesinin onaylı İngilizce tercümesiyle belgelendirmelidirler.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yüksek lisans programlarında eğitim görmek isteyen öğrencilerin TOEFL veya IELTS sınavlarından aldıkları dereceleri de başvuracakları üniversiteye göndererek İngilizce yeterliklerini belgelendirmeleri gerekir.

GRE (Graduate Record Examination) ve GMAT (Graduate Management Admission) adı verilen sınavlar, Amerika Birleşik Devletleri'nde yüksek lisans eğitimi görmek isteyenlerin girdiği en yaygın sınavlardır. Sözel, sayısal ve makale çözümleme olmak üzere 3 bölümden oluşan GRE sınavı yaklaşık 3,5 saat sürmektedir.

Makale çözümleme, sayısal, sözel ve akıl yürütme olmak üzere 4 bölümden oluşan GMAT sınavı da ortalama 3,5 saat sürmektedir. GMAT sınavı ilk olarak işletme ile ilgili yüksek lisans programlarına öğrenci seçmek için geliştirilmiş bir sınavdır. Ancak bazı işletme bölümleri günümüzde GRE sınavı sonuçlarını da kabul etmektedir.

Bu iki sınavı sayısal olarak karşılaştırdığımızda öğrencilerin daha çok GRE sınavını tercih ettiğini görmekteyiz. Ancak Amerika Birleşik Devletleri'nde yüksek lisans eğitimi görmek isteyen öğrenciler, başvuracakları programların bu iki sınavdan hangisinin derecelerini kabul ettiklerini araştırmalıdırlar.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üniversiteler, öğrenci kabullerinde referans mektuplarına ayrı bir değer vermektedir. Bu nedenle yüksek lisans programlarına başvuracak öğrencilerin lisans dönemindeki hocalarından aldıkları referans mektupları da üniversiteler tarafından kabul edilmeleri açısından oldukça önemlidir. Bunun yanında öğrencilerin lisans dönemi boyunca ve sonrasında yapmış oldukları ve katıldıkları projeler, konferanslar, uluslararası çalışmalar, sunumlar, akademik yarışmalar ve ödüller üniversitelerin öğrenci seçiminde dikkate aldıkları diğer bir kriterdir.

Yüksek lisans eğitimini Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üniversitelerde görmek isteyen öğrencilerin “Statement of Purpose” ya da “Personal Statement” olarak adlandırılan bir kompozisyon yazarak lisans döneminde yapmış oldukları çalışmaları ve bu alanla ilgili hedeflerini ve amaçlarını anlatmaları gerekir. Üniversitelerin aday öğrencileri tanımaları açısından çok önemli olan bu kompozisyonun gerçekçi bilgilerle ve ayrıntılı bir şekilde yazılması, öğrencinin kabulü açısından oldukça etkili olmaktadır.

Yüksek lisans eğitimlerini aynı zamanda üniversitede asistanlık yaparak sürdürmek isteyenler, oldukça yüksek not ortalamalarına ve akademik başarılara sahip olmalıdırlar; çünkü Amerikalı öğrencilerle birlikte uluslararası öğrenciler tarafından da yüksek rağbet gören bu pozisyon için kıyasıya bir rekabet söz konusudur. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üniversiteler, yüksek lisans programlarına başvuranların kendilerinden veya sponsorlarından eğitim masraflarını ve Amerika'daki yaşam masraflarını

karşılayabileceklerini gösteren bir finansal yeterlik belgesi talep etmektedir. Bu belge sizin veya eğitiminize sponsor olan kişinin güncel banka hesaplarını gösteren bir belgedir ve İngilizce olarak hazırlanmalıdır.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bazı üniversiteler bu belgelere ek olarak farklı belgeler de talep edebilmekte, ayrıca sizinle bir mülakat yapmak da isteyebilmektedir. Bu mülakatı internet üzerinden gerçekleştirme olanağı da vardır. Üniversitelerin öğrencilerden talep ettiği belgeler ve nitelikler ile başvuru tarihleri farklılık gösterdiğinden öğrencilerin bu konuda titiz bir araştırma yapmaları yararlı olacaktır.

Amerika'da Doktora Eğitimi

Yüksek lisans diplomasına sahip olan öğrencilerin devam edebileceği bir eğitim olan doktora eğitimi, ortalama 4 yıl süren bir eğitim ve araştırma sürecidir. Bu süreci başarıyla tamamlayan öğrencilere Doctor of Philosophy (Ph.D.) olarak adlandırılan doktora derecesi verilir. Bazı alanlardaki doktora programlarına lisans döneminden sonra devam edilebilmektedir. Bu tip doktora programlarına Bütünleşik Doktora (Integrated Ph.D.) adı verilir. Genellikle 2 yıl süren ders sürecinin sonunda öğrenciler doktora yeterlik sınavına girerler. Bu sınavda başarılı olan öğrenciler tez yazma aşamasına geçebilirler. Bir danışman gözetiminde yazdıkları tezleri üniversitenin akademik kuruluna sunan öğrenciler, tezleri kabul edildiği takdirde doktora derecesini almaya hak kazanırlar. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üniversitelere doktora eğitimi için başvuracak öğrencilerin yüksek lisans mezuniyet notlarının 4 üzerinden en az 3 olması gerekmektedir. Bunun yanında GRE veya GMAT sınavlarından ve TOEFL veya IELTS sınavlarından yüksek puanlara sahip olmalıdırlar.

Yüksek lisans programlarına başvurularda istenen ve “Statement of Purpose” ya da “Personal Statement” olarak adlandırılan kompozisyon, doktora başvurularında da üniversiteler tarafından talep edilen belgelerden biridir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üniversitelerin doktora programlarına kabul edilmedeki en önemli kriterlerden biri de aday öğrencilerin lisans ve yüksek lisans eğitimleri süresince gerçekleştirdikleri akademik çalışmalar, katıldıkları ulusal veya uluslararası konferanslar, projeler, akademik ödüller ve stajlardır. Bu nedenle başvuruda bulunacak öğrencilerin bunlarla ilgili belgeleri üniversitelere sunmalarında büyük yarar vardır. Bu belgelerin yanında birçok üniversite öğrencilerle mülakat da yapmak istemektedir. Bu mülakatlar internet üzerinden de gerçekleştirilebilir. Doktora eğitimlerini aynı zamanda üniversitede asistanlık yaparak sürdürmek isteyenler, oldukça yüksek not ortalamalarına ve akademik başarılara sahip olmalıdırlar; çünkü Amerikalı öğrencilerle birlikte uluslararası öğrenciler tarafından da yüksek rağbet gören bu pozisyon için kıyasıya bir rekabet söz konusudur.

Üniversiteler bunların dışında farklı belgeler ve nitelikler de isteyebileceğinden öğrenciler başvuracakları üniversitelerin hangi belgeleri ve nitelikleri talep ettiklerini, hangi tarihlerde başvuru kabul ettiklerini ayrıntılı bir şekilde araştırmalıdırlar. Gerek yüksek lisans gerekse doktora başvurularında üniversiteler tarafından belirli bir başvuru ücreti ödenmesi istendiğinden, öğrencilerin başvuracakları okulları iyi araştırmaları ve başvurularını buna göre yapmaları daha doğru olacaktır. Amerika Birleşik Devletleri'nde lisansüstü eğitim görmek isteyen öğrencilerden hem üniversitelerin hem de özel vakıfların sunduğu burs olanaklarından yararlanmak isteyenler, okul ve bölüm tercihi yapmadan önce bu olanakları da dikkate almalıdırlar. Bunların dışında Türkiye'den yurt dışında lisansüstü eğitim görmek isteyen öğrencilere YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu), Milli Eğitim Bakanlığı ve TÜBİTAK gibi kurumlar da burs verebildiğinden öğrenciler bu seçenekleri de değerlendirebilirler.